اَزنا

اَزنا یکی از شهرهای استان لرستان واقع در خاور این استان است. این شهر مرکز شهرستان ازنا است و بین شهرهای الیگودرز، دورود، اراک، خمین و شازند قرار گرفته‌است. ازنا درگذشته بخشی از استان مرکزی بود و در دومین تقسیمات کشوری در ۱۶ آبان سال ۱۳۱۶ در حوزه لرستان قرار گرفت. این شهردر سال ۱۳۱۷ به دهستان و در سال ۱۳۳۰ به شهر ارتقاء پیدا کرد و دارای شهرداری شد. در سال ۱۳۴۰ ازنا به عنوان مرکز بخش جاپلق در حوزه شهرستان الیگودرز ارتقاء پیدا نمود. درسال ۱۳۷۳ با تأسیس فرمانداری توسط علی محمد بشارتی وزیر کشور، این بخش از الیگودرز جدا و به شهرستان تبدیل شد و شهر ازنا مرکز آن شد. ازنا از نظر صنعتی و اقتصادی و گردشگری اهمیت دارد.
در سالهای نه چنان دور لرستان توسط خوانین اداره میشده که از جمله خوانین معروف آن می‌توان به فولادوندها در ازنا و علیجان خان خاکباز در مسعودآباد اشاره نمود. سابقاً روستای گرجی در نزدیک رودخانه ازنا قرار داشت که در گذشته در اثر سیل ویران گردید و مردم سخت کوش آن در بالا تر از محل روستای سابق دوباره روستای گرجی را بنا نهادند. گرجی دارای قلعه‌ای در شمال و نزدیک سفید کوه می‌باشد که به قلعه گرجی مشهور است. روستای گرجی دارای امکانات پیشرفته‌ای چون تلفن، گاز، راه آهن و اینترنت می‌باشد. در اطراف ازنا تعدادی تپه تاریخی وجود دارد که تحقیق و کاوش در این تپه‌ها هنوز انجام نگرفته‌است.
-جمعیت
بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر ازنا ۳۷٬۶۴۵ نفر بوده‌است.
-مردم
مردم شهرستان ازنا به زبان لری بختیاری و گاپله ای و فارسی تکلم می کنند . در جنوب شهرستان ازنا بخشی به نام پاچه لک وجود دارد که مردم آن به گویش لری بختیاری صحبت می کنند . گرجی‌های ازنا مهاجرین گرجستان و از مردم گرجی بوده‌اند که توسط شاه عباس به ایران کوچ کرده‌اند. اکنون و در اثر گذشت زمان، نژاد گرجی‌های ازنا با سایر اقوام این منطقه آمیخته شده‌است و دیگر به زبان گرجی صحبت نمی‌کنند . از نام ایلات و خانواده‌های گرجی می‌توان به دهقان‌ها که مشهورترین نام در گرجی می‌باشند اشاره نمود.