پل کلهر

پل کِلَه هُرت(کلهر) مربوط به سدهٔ ۴ ه‍.ق است و در شهرستان معمولان روی رود کشکان واقع شده است.

این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

متاسفانه این پل در سیل فروردین ۱۳۹۸ آسیب جدی دید.

پل کله هرت (با نام محلی: کِلَه هُرت) مشهور به پل مَمُولو به فاصله حدود ۵۶ کیلومتری جنوب خرم آباد و در شمال شهر معمولان قرار دارد،

این پل مربوط به دوران ساسانیان است که توسط بدر بن حسنویه یکی از پادشاهان آل حسنویه ترمیم شد.

در زبان لری بز کوهی را کَل می‌نامند و چون بز کوهی از کوه پائین بیاید آن را هُرت می‌گویند (پائین آمدن=هُرت).

این پل در ورودی شمالی شهر معمولان واقع شده‌ است و پایه‌ های آن به صورت بیضی شکل می‌باشند.

از ویژگی‌ های منحصر به فرد آن می‌توان به وجود سکویی در داخل دو پایه اصلی پل نام برد که این سکو از ۱۲ پله ساخته شده و کاربرد آن دقیقاً روشن نیست ولی احتمالاً به عنوان پشت بند از آن‌ها استفاده می شده‌ است.

رنگ ملات پل در قسمت پایه ها متمایل به قرمز رنگ است که به علت ترکیب آن با یک نوع از شن های قرمز رنگ که در قسمت شرقی پل قسمت‌ هایی از کوه را پوشانده‌اند می باشد که به زبان محلی به این منطقه قرمز رنگ «سُورَ» نیز می گویند و همچنین از یک نوع گیاه به نام تره پی استفاده شده‌ است.

کتیبه‌ ای به خط کوفی در قسمت غربی پل بر سینه کوه بالاتر از مسیر گذر روی پل به طرف شمال غربی آن قرار دارد که به دستور بدر بن حسنویه نوشته شده‌ است و قرینه آن در قسمت جنوب بر سینه کوه وجود داشته که متأسفانه و از روی ندانستن به علت عملیات راهسازی تخریب گردیده‌ است.

این پل در ادوار مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌ است به روایتی در زمان هخامنشیان ساخته شده و به عنوان راه شاهی در مسیر هگمتانه به شوش بنا شده و در دوران ساسانیان مرمت شده ولی بیشتر قسمت‌ های آن مربوط به زمان بدر بن حسنویه (۳۷۴ هـ. ق) است.

پایه شرقی پل، ۱۷٫۲۰ متر طول و ۱۰ متر عرض، پایه غربی ۱۴٫۴۰ متر طول و ۷٫۵۰ متر عرض دارد.

این پایه‌ ها که در هر دو جهت دارای موج شکن‌ های نیم دایره‌ اند، در قسمت پایین با قطعات سنگ‌ های تراشیده ساخته شده‌اند.

دو پایه اصلی پل توسط طاقی به پهنا و ارتفاع حدود ۲۴ متر به یکدیگر متصل میشده‌ است.

محل آغازین قوس طاق‌ ها هنوز بر روی دو پایه قابل مشاهده است.

پایه شرقی نیز با یک طاق کوچکتر به پهنای ۱۳٫۲۰ متر با پایه انتهای شرقی پل مرتبط میشده‌ است.