ونایی

ونایی شهری است از توابع شهرستان بروجرد در استان لرستان.

این شهر از توابع بخش مرکزی این شهرستان می‌باشد در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال‌ غربی شهر بروجرد در منطقه‌ای کوهستانی قرار گرفته‌ است.

از فروردین ۱۳۹۸ ونایی از روستا تبدیل به شهر شد.

ونایی تا اواخر سال ۱۳۹۷ روستا بود.

در اسفندماه سال 97 با موافقت هیئت دولت به شهر تبدیل شد.

ونایی در تنگه‌ای بین دو کوه بلند برآفتاب و کوه گرین قرار گرفته‌ است و آب و هوایی کوهستانی دارد .

زمستان‌ آن سرد و پر برف است و تابستان‌ آن خنک و معتدل و بهاری است .

در جنوب ونایی دشت کوچکی وجود دارد که به دلیل وجود آب فراوان کشاورزی در آن رونق دارد .

ونایی چشمه سارهای متعددی دارد از جمله سراب سفید و سراب پنبه که از دامن کوه‌ های این منطقه می‌جوشد که منبع اصلی آب شرب شهر بروجرد است .

این روستا با جاده آسفالته به بروجرد و اشترینان ارتباط داشته و همچنین از جاده جدید از سمت جنوب ونایی به فیال و کولیدر شهر و در نهایت به شهر بروجرد میرسد.

ونایی از مناطق گردشگری طبیعی بروجرد است و پیش از شهر شدن در فهرست روستاهای گردشگری استان لرستان قرار داشت .

این شهر دارای یک قلعه تاریخی به شماره ثبت ملی ۱۱۲۲۴ و یک دهنه غار می‌باشد .

ونایی به خاطر سرچشمه‌ های گوناگون بیشه‌ زارها و کوه‌ های مرتفع از توان بالایی برای جذب گردشگر برخوردار بوده .

سوغات عمده ونایی خیارشور است.

خیار ونایی و دیگر محصولات جالیزی آن مشهور است .

از مناطق دیدنی این شهر می‌توان به:

سراب چله

سراب سفید

دربند و غار مرد آزما اشاره کرد.

محصولات لبنی این روستای زیبا:

ماست، پنیر، کره و روغن حیوانی است

دوغ ویژه و خنک و لذیذ که از شیر تازه گاو از سوغات این منطقه است که هر گردشگری را ترغیب به تهیه و نوشیدن آن خواهد کرد .

دشت‌ها و چشمه‌سارهای زیبا و چشم‌نواز و رودخانه خروشان گل رود که از به هم پیوستن آب‌ های سراب در وزنه، سراب چله و سراب خسرو شکل‌ گرفته است .

وجود کوهسارها که تراوش چشمه‌ سارهای آن دشت حاصلخیز گل رود را به وجود آورده است،

محصولات باغی این منطقه زیبا نظیر هلو و سیب در ونایی در کنار کشت انبوه لوبیای سبز در باغات و مزارع این روستا به‌وفور به چشم می‌خورد .

پوشش گیاهی غنی سبب رویش گیاهان دارویی و خوراکی مانند:

پونه، بابونه، گون و میخک وحشی شده است اغلب مورد توجه اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد.